|
деган гапнинг сўнггида келяпти. Бу гапда кофирларни сўкиш, уларнинг Аллоҳнинг махлуқотларини
لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ
(Ҳеч кандай тангри йўқ. Фақат Унинг(Аллоҳнинг) ўзи бордир. У тирик ва абадий тургувчидир) бўлган буюк Яратувчи ўрнига қўйиш билан нақадар тубан залолатга кетганларини кўрсатиш бор. Қандай қилиб, улар Аллоҳга куфр келтирган эканлар! Қандай қилиб, Аллоҳнинг махлуқотларига ибодат қилар эканлар! Қандай қилиб, Аллоҳга У Зотнинг махлуқотларини тенглаштирар эканлар! Ва шу билан ишларни, нарсаларни ўз ўрнига қўймасдан золимларга айланар эканлар!.
Ягона Аллоҳгини ибодат қилинишга ҳақлидир. У Зот улуҳиятда ягонадир. Кофирлар золимлардир.
اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ
(Аллоҳдан ўзга ҳеч кандай тангри йўқ. Фақат Унинг ўзи бордир) яъни, ёлғиз Аллоҳгина ибодат қилинишга ҳақлидир.
(اللّهُ ) мубтадо, (لاَ إِلَـهَ ) эса иккинчи мубтадо. Унинг хабари ҳазф қилинган. У (معبود ) ёки (موجود ) сўзлари бўлиши мумкин. (لاَ ) нафийга айлантирувчи ҳарф. Феълга ўхшаш ҳарфлар ишини қилади. (إِلَـهَ ) эса (لاَ )нинг исми, фатҳага мабний, хабари ҳазф қилинган. Ҳазф қилинган хабар мавжудун ёки маъбудун раф ҳолатда. Араблар нафийга айлантирувчи (لاَ ) билан унинг исми ўрнига мубтадони қўядилар. Бундай пайтда (لاَ )нинг ҳазф қилинган хабари мубтадонинг ҳам хабари бўлади. (هُوَ ) маҳаллан раф, (لآ إلَهَ )дан бадал. Мубтадонинг биринчи хабари (لآ إلَهَ إِلاَّ هُوَ )дир. Бу ерда (إِلاَّ )) ҳарфи истисно бўлиб, (لا )ни ишдан чиқаради. ((لا )нинг феълга ўхшаш ҳарфлардек ишлашини бекор қилади).
(الْحَيُّ الْقَيُّومُ У тирик ва абадий тургувчидир) (هُوَ )нинг икки сифати.
(الْحَيُّ тирик) ҳеч қачон йўқ бўлмайдиган доимий барҳаёт. Аслида сўзнинг охирида ё ва вов ҳарфлари бўлган. Сарф қонунларига кўра вов ёга қалб қилиниб, алмаштирилиб, икки ё бир-бирига идғом қилинган. Шунинг учун ҳаёт сўзи ҳам ё билан айтилади, ёзилади. Ҳайвон сўзи ҳам бу сўзнинг асли шундай бўлганлигини қўллайди.
(الْقَيُّومُ абадий тургувчи) қиём сўзидан олинган муболаға сийғаси. Аслида қойюм сўзи (فيعول ) вазнида. Вов билан ё бир жойда келгани учун вов ё га қалб қилинган ва иккиси идғом қилинган. Бу сўз яратилмишларнинг ишларини юритиш, идора қилиш маъносини англатади.
112-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232